Giảm chi phí: còn phải chờ

Đề án 30 đã đạt được những thành công bước đầu trong việc rà soát các quy định hành chính gây khó khăn, rủi ro cho người dân và doanh nghiệp. Đề án này được triển khai từ ngày 1-1-2007, đến nay bắt đầu đi vào giai đoạn đơn giản hóa các TTHC ưu tiên (258 thủ tục) theo hướng sửa trực tiếp 14 luật, 3 pháp lệnh, 44 nghị định, 8 quyết định của Thủ tướng và gần 100 quyết định cấp bộ. Việc thay thế hoặc hủy bỏ phải hoàn tất trước ngày 30-11-2010 và cuối năm nay trình Quốc hội thông qua theo hướng một luật sửa nhiều luật. Sau khi làm xong những khâu này, việc cắt giảm TTHC mới chính thức đi vào thực tế. Mục tiêu cuối cùng là sẽ đơn giản hóa đến 88% TTHC khi thực thi.

Sau đợt rà soát lần hai, Chính phủ đánh giá việc rà soát và cắt giảm TTHC đã đạt được một số kết quả định lượng. Như lĩnh vực thuế, việc cho phép doanh nghiệp tự in hóa đơn tiết kiệm gần 400 tỉ đồng/năm. Về thủ tục kê khai thuế, nộp thuế giá trị gia tăng, nếu phân loại đối tượng, giảm tần suất kê khai thuế sẽ tiết kiệm được 1.068 tỉ đồng/năm. Cải cách ở lĩnh vực hải quan như mở rộng khai hải quan điện tử, thông quan bằng hải quan điện tử... giảm được 655 tỉ đồng/năm cho doanh nghiệp. Trong lĩnh vực xây dựng, việc bãi bỏ một số phí, lệ phí xây dựng sẽ làm giảm 1.400 tỉ đồng/năm, lĩnh vực tư pháp bãi bỏ yêu cầu công chứng, chứng thực hợp đồng, giao dịch liên quan đến bất động sản tiết kiệm cho người dân 2.708 tỉ/năm. Các lĩnh vực khác như ngân hàng, bảo hiểm xã hội, tài nguyên môi trường... cũng có những con số tính toán của Tổ công tác rà soát TTHC cho thấy số tiền giảm bớt cho người dân và doanh nghiệp đều từ hàng trăm tỉ đến hàng ngàn tỉ/năm.

Không ai có thể phủ nhận quyết tâm của Chính phủ trong việc rà soát TTHC để phá bỏ dần những rào cản trong quá trình tăng trưởng kinh tế. Song, những con số thống kê mới chỉ là kết quả một chiều của các nhóm rà soát từ trung ương đến địa phương. “Cộng đồng doanh nghiệp đã được hưởng gì đâu vì những kết quả rà soát này chưa được thực thi”, ông Daniel Trnka, chuyên gia phân tích của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), người chấp bút bản Báo cáo đánh giá về Đề án 30, theo yêu cầu của Chính phủ Việt Nam, nói với TBKTSG cuối tuần trước.

Ông Nguyễn Minh Mẫn, Vụ trưởng Vụ Tổ chức hành chính nhà nước (Văn phòng Chính phủ), một trong những người lãnh đạo trực tiếp triển khai Đề án 30 cũng thừa nhận rằng những con số nói trên là hiệu quả từ tính toán chi phí lượng hóa mà người dân và doanh nghiệp phải chịu. “Người dân và giới doanh nghiệp đòi hỏi phải cụ thể hóa các tính toán này bằng các thực thi thực tế”, ông Daniel Trnka nói. Hay nói khác đi, kết quả của Đề án 30 theo OECD, chỉ rõ ràng hơn khi các biện pháp đơn giản hóa được thực thi hoàn toàn.

Việc thực thi sẽ mang lại kết quả tốt nếu có sự hợp tác của các đối tượng được hưởng lợi nhiều nhất từ cải cách, ở đây là người dân và doanh nghiệp. Nếu thiếu các cuộc đối thoại hai chiều về chính sách, việc cắt giảm thủ tục có thể phản tác dụng. Ví dụ như người dân, doanh nghiệp muốn cắt giảm thủ tục này nhưng thực tế Chính phủ lại sửa TTHC khác. OECD dẫn ra phân tích của Dự án sáng kiến cạnh tranh Việt Nam cho thấy ở Hà Nội và Vĩnh Phúc, mô hình “một cửa” về TTHC đã không đơn giản hóa được quy trình đăng ký kinh doanh vì để được cấp giấy phép, doanh nghiệp tương lai phải làm việc với không dưới ba “cửa” khác nhau tại cấp tỉnh.

Nhiều rào cản khác

Không phải là Chính phủ không đón nhận những thông tin đa chiều về cải cách TTHC. Bằng chứng là Đề án 30 đã xây dựng cơ chế cho phép các bên liên quan tham gia vào quá trình cải cách, thông qua Hội đồng tư vấn cải cách TTHC gồm nhiều thành viên đại diện cho các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp trong nước (khoảng hơn 300 doanh nghiệp). Nhưng thực tế, mới đây, trong báo cáo đánh giá về đề án này gửi Quốc hội, Chính phủ cũng thừa nhận: “Việc rà soát, đánh giá các TTHC thiếu các tiêu chí cụ thể, chưa chú trọng nhiều đến tính kinh tế của quy định mà chỉ chú trọng đến tính hợp pháp”. Do vậy, nhiều gánh nặng về chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp vẫn còn tồn tại.

Thông thường, khi cắt giảm TTHC, tiêu chí mà Đề án 30 đặt ra là sự cần thiết, tính hợp lý và tính hợp pháp. Tính hợp pháp được xem là mục đích cuối cùng. Lý ra, tính hợp pháp của văn bản rà soát phải được đặt lên hàng đầu. Ví dụ như việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì Nghị định 84/2007 của Chính phủ yêu cầu người sử dụng đất phải nộp tiền đối với diện tích đất ngoài hạn mức. Điều này trái với quy định của Luật Đất đai vì luật này cho phép các trường hợp sử dụng đất không có giấy tờ trước tháng 1-1993, không tranh chấp thì được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất và không phải nộp tiền phần ngoài hạn mức nêu trên. Vướng mắc giữa nghị định với luật chắc chắn làm chậm và thất thu ngân sách nhà nước và như vậy là không tính đến hiệu quả kinh tế từ quy định do Nhà nước đặt ra.

Nguyên nhân sâu xa của nó là chưa thực hiện phân tích đánh giá tác động pháp luật (RIA) trong quá trình làm luật. Từ tháng 3-2009, việc đánh giá RIA là bắt buộc khi ban hành các văn bản luật. Song, OECD cho biết là chưa có thông tin nào cho thấy việc thực hiện các quy định về RIA đang diễn ra. Bộ Tư pháp có trách nhiệm báo cáo đánh giá nhưng chưa có báo cáo nào được công bố. Theo tính toán của OECD, việc thực hiện RIA sơ bộ sẽ làm phát sinh chi phí cho Chính phủ khoảng trên 10.000 đô la hàng năm nhưng lại có thể giúp tiết kiệm được 300.000 đô la do giảm được thời gian dành cho việc ban hành các quy định không cần thiết cũng như thời gian soạn thảo. Và hiệu quả kinh tế có thể tính được là ở chỗ đó.

Các bên liên quan đến Đề án 30 đều nóng lòng muốn nhìn thấy các kết quả của chương trình rà soát được thực thi. Ông Ngô Hải Phan, Tổ phó thường trực Tổ công tác chuyên trách về cải cách TTHC, hồi cuối tuần trước tỏ vẻ nôn nóng: “Cải cách chưa nhanh và mạnh. Vì vậy, việc này cần nhanh và mạnh hơn nữa”. Nhưng ông Daniel Trnka cho rằng việc đẩy nhanh như vậy sẽ mang lại hiệu quả không bằng việc triển khai hợp lý. “Điều quan trọng là tăng cường đối thoại”, ông Trnka nói, để đạt được sự đồng thuận và hóa giải những mâu thuẫn, quan điểm khác nhau khi sửa đổi. Trước mắt, cần có các cuộc điều tra riêng về cảm nhận của người dân và doanh nghiệp để có thể chỉ ra sự khập khiễng giữa việc cắt giảm gánh nặng trên giấy và trên thực tế. Việc này có thể tiến hành bằng cách bổ sung thêm một câu hỏi chi tiết vào mẫu điều tra chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) chẳng hạn; hoặc có các cuộc đối thoại giữa cơ quan rà soát, cơ quan quản lý với người dân và doanh nghiệp. Những cách làm này cũng có thể làm giảm hành vi tùy tiện trong thực hiện dịch vụ công, loại bỏ những hành vi đi ngược lại quy trình minh bạch của chính sách.

Ngọc Lan - Thời báo kinh tế Sài Gòn

Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:

(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn

(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp

(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài

(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài

(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất

(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự

Liên kết Xem thêm + trao đổi:

Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới  thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương,  Tranh chấp quyền nuôi con -  Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.

Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..

Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư

Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác,  Dịch thuật công chứng

Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.

Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội

Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.