Báo chí và dư luận trong một tháng gần đây xung quanh cột mốc này hướng đến sự chuyển đổi thành công của phần lớn khối doanh nghiệp nhà nước thành mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên để cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác, thay vì nhìn nhận lại bộ luật này.

Được ban hành đúng 15 năm trước đây, luật Doanh nghiệp nhà nước đã trở thành khuôn khổ pháp lý then chốt giúp định dạng nền kinh tế Việt Nam trong nhiều thập kỷ trước đây: đó là một mô hình kinh tế mà quốc doanh chiếm vị trí trấn áp.

Các doanh nghiệp của các nhà tư sản dân tộc về cơ bản đã được quốc hữu hoá trong các phong trào công tư hợp doanh ở miền Bắc sau năm 1954 và cải tạo công thương nghiệp ở miền Nam sau 1975.

Các xí nghiệp quốc doanh được hình thành từ các phong trào đó, hay được Nhà nước lập ra chỉ hoạt động theo các quy định của Chính phủ trong suốt một giai đoạn dài trước năm 1995.

Và khi bộ luật với nhiều ưu đãi và đặc quyền này được ban hành 15 năm trước, nó đã chính thức xác nhận và củng cố vị trí độc tôn của khu vực doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế, như khu vực này vẫn thể hiện trong suốt nhiều thập kỷ trước.

Tuy nhiên, tác động của bộ luật này đã giảm dần cùng các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế. Nhiều điều khoản của nó đã trở nên vô giá trị với các doanh nghiệp nhà nước khi một bộ luật khác mang tính lịch sử là luật Doanh nghiệp sửa đổi có hiệu lực thi hành từ giữa năm 2006.

Với việc chuyển đổi thành công của 1.500 doanh nghiệp nhà nước cuối cùng thành công ty trách nhiệm hữu hạn nhà nước một thành viên vào đúng ngày 1.7 vừa qua, luật Doanh nghiệp nhà nước đã chấm dứt hiệu lực hoàn toàn.

Kể từ thời điểm đó, các doanh nghiệp nhà nước chỉ hoạt động một cách bình đẳng về hình thức tổ chức, và pháp lý của doanh nghiệp như các thành phần kinh tế khác, theo luật Doanh nghiệp.

Có thể có nhiều người sẽ đặt câu hỏi: liệu vai trò và xu hướng phát triển của khu vực kinh tế này là gì, và có giống như sứ mệnh đã kết thúc của bộ luật đã nuôi dưỡng nó?

Chắc hẳn đó là một câu hỏi ngây thơ.

Hãy cùng quay trở lại thời điểm cách đây năm năm khi hàng loạt các tổng công ty nhà nước được gấp rút nâng cấp thành các tập đoàn kinh tế với hy vọng trở thành “anh cả đỏ” hay “quả đấm thép” của nền kinh tế để có thể cạnh tranh quốc tế khi Việt Nam gia nhập WTO năm 2007.

Xu hướng này đi ngược lại với những nỗ lực cải cách doanh nghiệp nhà nước, cũng như những tuyên bố trước đó, rằng Nhà nước chỉ giữ lại vài trăm doanh nghiệp 100% vốn nhà nước để phục vụ công ích hay trong các ngành hạ tầng lớn.

Bà Phạm Chi Lan, một trong những thành viên tích cực của tổ công tác thi hành luật Doanh nghiệp nhớ lại: “Trong bối cảnh gia nhập WTO đã xuất hiện một luồng suy nghĩ khác. Ý tưởng cổ phần hoá để tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước bằng sự tham gia của xã hội đã được thay bằng ý tưởng dồn hết nguồn lực của Nhà nước vào việc xây dựng những tập đoàn mạnh để làm đối trọng với các đối tác bên ngoài”.

Chỉ trong năm năm qua, đã có 11 tập đoàn kinh tế với rất nhiều ưu đãi đã được thành lập và bành trướng ra nhiều lĩnh vực kinh tế khác, như kết quả của ý tưởng đó.

Sự phát triển của các tập đoàn này, cựu kinh tế gia trưởng của ngân hàng Thế giới Martin Rama nhìn nhận, là thách thức liên quan đến suy giảm động cơ cải cách và quản trị nhà nước của Việt Nam.

Trong một bản báo cáo của ngân hàng này viết trước khi rời khỏi Việt Nam đầu tháng này, ông cảnh báo rằng các công ty mẹ của các tập đoàn đang duy trì “quan hệ quá gần với các cơ quan quản lý”, và do đó có động cơ mạnh mẽ để cố gắng hạn chế cạnh tranh nhằm đem lại lợi ích cho mình.

Trong khi đó, quá trình cổ phần hoá là điều đáng bàn. Số lượng doanh nghiệp nhà nước đã giảm từ 12.300 đầu những năm 1990 xuống còn 1.500 hiện nay có vẻ là thành công. Tuy nhiên, nếu nhìn vào số vốn nhà nước vẫn còn tới khoảng 80% của các doanh nghiệp nhà nước còn lại này thì thật khó để khẳng định như trên.

Điều này được củng cố thêm bởi mục tiêu tham vọng của Chính phủ là giữ lại chỉ 400 doanh nghiệp nhà nước từ sau 2010.

Viện phó viện Khoa học thị trường giá cả của bộ Tài chính, tiến sĩ Vũ Đình Ánh khẳng định: “Kế hoạch cổ phần hoá chắc chắn không thể hoàn thành đúng hạn được”.

Bên cạnh đó, ông có trong tay những số liệu rất bi quan: các cơ quan nhà nước đã phát hiện 3.744 tỉ đồng, trên 1 triệu 380 ngàn m2 đất, gần 13,5 triệu cổ phần là sai phạm tiêu cực khi thanh tra vấn đề cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước năm 2009.

Cười một cách chua chát, ông Ánh nhắc lại một nhận xét nổi tiếng của một nhà kinh tế Ba Lan trước đây: “Cải cách doanh nghiệp nhà nước ư? Quên nó đi. Tốt nhất là phát triển các khu vực kinh tế khác”.

Nhưng đó không phải cách mà Việt Nam có thể áp dụng, khi khu vực này vẫn đang nắm giữ trong tay phần lớn nguồn lực của đất nước.

Vì lẽ đó, sứ mệnh của họ sẽ còn tiếp tục cho dù bộ luật dành riêng cho họ đã hoàn thành sứ mệnh.

Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:

(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn

(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp

(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài

(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài

(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất

(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự

Liên kết Xem thêm + trao đổi:

Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới  thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương,  Tranh chấp quyền nuôi con -  Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.

Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..

Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư

Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác,  Dịch thuật công chứng

Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.

Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội

Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.

BÁO SÀI GÒN TIẾP THỊ ĐIỆN TỬ