Vì bạn không cung cấp đầy đủ thông tin, chúng tôi không biết được Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất được cấp trước hay sau khi bố bạn mất? Ông bà nội của bạn còn hay mất. Trường hợp, nếu đó là tài sản riêng của mẹ bạn, thì mẹ bạn có quyền bán căn nhà đó cho chị gái của mẹ bạn.

Trường hợp căn nhà nêu trên thuộc sở hữu chung của bố mẹ bạn, thì mẹ bạn không có quyền định đoạt – bán toàn bộ căn nhà nêu trên. Giả định, ông bà nội bạn đều đã mất, di sản mà bố bạn để lại sẽ là ½ giá trị khối tài sản chung của vợ chồng (½ căn nhà). Vì bố bạn mất đi, không để lại di chúc nên di sản đó sẽ chia theo pháp luật.

Tại điểm a, khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 (BLDS) quy định:  “Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”.

Tại khoản 2 Điều luật nêu trên cũng quy định:“Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”.

Theo quy định nêu trên, thì khi bố bạn mất đi thì mẹ bạn và các anh chị em bạn sẽ là hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn. Để định đoạt di sản thừa kế, các đồng thừa kế phải tiến hành thủ tục khai nhận và phân chia di sản thừa kế tại Phòng công chứng nơi có di sản thừa kế. Tại Điều 49 Luật Công chứng (LCC)  năm 2006 quy định: 

“1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì họ có quyền yêu cầu công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thoả thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần quyền hưởng di sản của mình cho người thừa kế khác.

…

4. Văn bản thoả thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản”.

Như vậy, theo quy định nêu trên thì khi các đồng thừa kế chưa tiến hành các thủ tục theo quy định tại Điều 49 LCC, chưa có bất kỳ văn bản từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 BLDS (1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác; 2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản; người từ chối phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản;

3. Thời hạn từ chối nhận di sản là sáu tháng, kể từ ngày mở thừa kế. Sau sáu tháng kể từ ngày mở thừa kế nếu không có từ chối nhận di sản thì được coi là đồng ý nhận thừa kế),  hoặc tặng cho toàn bộ phần di sản mà mình được nhận cho mẹ bạn thì mẹ bạn không có quyền định đoạt – bán căn nhà đó cho bác bạn.

Theo bạn trình bày, thì việc đơn phương bán căn nhà này cho chị gái mẹ bạn chỉ có thể là mua bán viết tay, hoặc bằng miệng. Để đòi lại căn nhà nêu trên thì các bạn làm đơn khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu Tòa án tuyên hủy hợp đồng vô hiệu và chia di sản thừa kế.

Luật sư Vũ Thị Hiên

CÔNG TY LUẬT TNHH ĐẠI VIỆT

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG ĐẠI VIỆT

Địa chỉ: Số 335 Kim Mã - Ba Đình - Hà Nội

Tư vấn tổng đài 04 -1088 phím số 4 -4 hoặc phím 4-5

Điện thoại: 04 3 747 8888 – Fax: 04 3 747 3966

Hot-line: 093 366 8166

Email: info@luatdaiviet.vn

 Website: http://www.luatdaiviet.vn