Vẫn cần có một cơ chế đặc biệt để Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao tự mình xem xét lại quyết định giám đốc thẩm có sai lầm nghiêm trọng.
Chiều 16-2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự. Gây tranh luận nhiều nhất vẫn là chuyện thời hạn kháng nghị án giám đốc thẩm có sai lầm nghiêm trọng, sự tham gia của VKS trong phiên tòa dân sự hay việc sửa sai án đụng trần...
Một trong những quy định đáng chú ý của dự thảo, trường hợp đương sự đã có đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm trong thời hạn luật định (một năm kể từ ngày bản án, quyết định của tòa có hiệu lực pháp luật), hết thời hạn kháng nghị (ba năm), nếu người có thẩm quyền kháng nghị mới phát hiện vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong bản án, quyết định của tòa thì họ có quyền kháng nghị bất cứ lúc nào.
Vì sự ổn định hay quyền lợi người dân trên hết?
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Thu Ba lý giải quy định này nhằm khắc phục tình trạng nhiều trường hợp gần hết thời hạn kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm thì tòa, VKS mới nhận được đơn khiếu nại của đương sự nên không đủ thời gian xem xét. Hoặc đương sự gửi đơn trong thời hạn nhưng không được người có thẩm quyền xem xét hoặc không kịp thời phát hiện các sai sót, tới lúc thấy sai lầm thì đã quá trễ để “sửa sai”.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận tán thành cơ chế mở này. Tuy nhiên, ông đề nghị phải quy định rõ tiêu chí cụ thể để xác định thế nào là bản án có sai lầm nghiêm trọng. “Phải định ra tiêu chí để làm căn cứ cho các cơ quan áp dụng pháp luật. Nếu không, quan điểm của tôi là nghiêm trọng, người khác lại không nghiêm trọng thì rất rối” - ông Thuận nói.
Thời hạn kháng nghị án giám đốc thẩm có sai lầm nghiêm trọng là một trong những vấn đề gây tranh luận nhiều nhất tại phiên họp.Trong ảnh: Người dân đợi làm thủ tục về án dân sự tại TAND TP.HCM. Ảnh minh họa: HTD
Phó Chánh án TAND Tối cao Từ Văn Nhũ lại phản đối: “Hết thời hạn ba năm anh không làm được thì tôi cho anh thêm một năm, hai năm hay ba năm nữa. Còn nếu không quy định thời hạn, tức là một bản án, quyết định có thể bị kháng nghị giám đốc thẩm bất cứ lúc nào thì không một người dân, không một đương sự nào yên tâm ổn định làm ăn, sinh sống… Chúng ta đang kêu gọi đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, nếu để một cơ chế như thế thì ai dám vào nữa”.
Ý kiến này của ông Nhũ nhận được sự ủng hộ của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu. Ông Lưu đề nghị cơ quan thẩm tra chỉnh lý dự thảo theo hướng trên.
Sửa “án đụng trần”: Vẫn tranh luận
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bác đề xuất của một số đại biểu Quốc hội về việc thành lập một ủy ban lâm thời để xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao.
Lý do đưa ra: Điều 127 hiến pháp quy định trong tình hình đặc biệt thì Quốc hội có thể thành lập tòa án đặc biệt nhưng Điều 22 Luật Tổ chức TAND quy định Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao là cơ quan xét xử cao nhất theo thủ tục giám đốc thẩm nên không ai có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm quyết định của hội đồng này. Như vậy, việc thành lập ủy ban lâm thời để xem xét lại quyết định giám đốc thẩm là không phù hợp với quy định hiện hành và vẫn cần phải quy định một cơ chế đặc biệt để Hội đồng Thẩm phán tự mình xem xét lại quyết định giám đốc thẩm có sai lầm nghiêm trọng.
Tại phiên họp, Phó Chánh án TAND Tối cao Trần Văn Độ và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính vẫn không đồng tình với quy định tại dự thảo. Theo ông Chính, quy định như dự thảo là “vi phạm nguyên tắc xét xử hai cấp”. Tình trạng “án đụng trần” vẫn sai là do chất lượng xét xử của các bản án, tức phát xuất từ bộ máy con người, chứ không phải nguyên nhân do cơ chế xét xử hai cấp.
Ông Nguyễn Văn Thuận chia sẻ với mối lo về việc xét xử sẽ không có điểm dừng mà ông Chính nêu. Nhưng vị chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho rằng: “Chúng ta vẫn nói với nhau rằng Nhà nước của dân, do dân, vì dân nhưng có trường hợp cơ quan tố tụng, cơ quan giám sát đồng ý với nhau là sai nhưng không có cơ chế sửa sai. Trong khi chưa có cơ chế bảo vệ quyền công dân tốt hơn thì nên chấp nhận cơ chế này như giải pháp tình thế trước mắt, còn sau này, chúng ta có thể tìm cơ chế tốt hơn như cơ chế bảo hiến thông qua việc thành lập tòa án hiến pháp”…
|
Không xét xử “khép kín”?
Dự thảo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quy định hiện hành của Bộ luật Tố tụng dân sự về vấn đề VKS tham gia phiên tòa đã bộc lộ nhiều hạn chế: Tạo ra tình trạng khép kín trong quá trình thu thập chứng cứ, hòa giải, xét xử của thẩm phán, nhiều vụ việc dân sự được giải quyết thiếu khách quan nhưng VKS không kịp thời phát hiện để kháng nghị. Trong khi đó, tỉ lệ bản án, quyết định dân sự của tòa bị hủy, bị sửa do có sai sót hằng năm không giảm.
Tuy nhiên, Phó Chánh án TAND Tối cao Từ Văn Nhũ cho rằng nhận định này là thiếu khách quan. Ông Nhũ cho rằng tình trạng vài năm gần đây, án bị kháng nghị theo trình tự tái thẩm, giám đốc thẩm nhiều hơn trước có phần do các cơ quan cung cấp tài liệu không kịp thời, đầy đủ; các quy định về quản lý kinh tế của Nhà nước ta thay đổi nhiều, thậm chí thay đổi liên tục gây ảnh hưởng đến chất lượng xét xử... chứ không phải do việc thu thập chứng cứ, xét xử “khép kín”.
“Đương sự giám sát, người dân giám sát, kể cả phóng viên cũng giám sát, chưa xét xử họ đã có ý kiến rồi thì làm sao mà khép kín được” - ông Nhũ kết luận.
Bỏ quyền khiếu nại bản án?
Nên bỏ hẳn quyền khiếu nại với bản án, quyết định đã được tòa ban hành. Bỏ quyền này sẽ đảm bảo việc kháng cáo được tuân thủ đúng và tránh việc nhiều người lợi dụng quyền khiếu nại bản án để trì hoãn nghĩa vụ thi hành án. Mặt khác, luật hiện hành chưa có quy định nào về thủ tục khiếu nại cũng như hậu quả pháp lý với việc khiếu nại này.
Thẩm phán ĐỖ KHẮC TUẤN, TAND TP.HCM
Tăng thêm quyền xét xử
Với sự phát triển của xã hội hiện nay, nên bổ sung cho tòa thẩm quyền giải quyết thêm một số vụ, việc dân sự khác mà hiện nay chưa có. Chẳng hạn bổ sung cho tòa thụ lý yêu cầu xác định lại giới tính, yêu cầu xác định hai hay nhiều tên gọi là cùng chỉ về một người, yêu cầu xác định hình ảnh của một người… Về tranh chấp lao động thì bổ sung tranh chấp lao động tập thể về lợi ích tại các doanh nghiệp không được đình công, hội đồng trọng tài đã giải quyết mà một hoặc hai bên không đồng ý.
Một thẩm phán TAND Tối cao
Cho tòa quyền hủy quyết định
Tôi đồng ý với dự thảo là cho tòa thêm quyền hủy quyết định rõ ràng trái luật của cơ quan, tổ chức khác nhưng nêna sửa từ “tòa án” bằng cụm từ “hội đồng xét xử” vì nó chính xác hơn. Đây là một quy định tiến bộ, tránh được tình trạng khi tòa phát hiện các văn bản trái luật, kiến nghị hủy nhưng các cơ quan không hủy gây khó khăn cho việc thi hành án sau này.
Luật sư NGUYỄN VĂN HẬU, Đoàn Luật sư TP.HCM
|
Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:
(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn
(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp
(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài
(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài
(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất
(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự
Liên kết Xem thêm + trao đổi:
Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương, Tranh chấp quyền nuôi con - Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.
Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..
Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư
Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác, Dịch thuật công chứng
Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.
Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng, khoá học quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội
Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.
ĐỨC MINH
