Xử theo nhận thức lúc đó

Về phía các cơ quan tiến hành tố tụng, trước khi có Thông tư liên tịch số 17/2007, TAND Tối cao, VKSND Tối cao, Bộ Công an và Bộ Tư pháp cũng đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn áp dụng các quy định của Bộ luật Hình sự về các tội phạm ma túy nhưng chưa có văn bản nào hướng dẫn thuốc tân dược có chứa chất ma túy thì xét xử về tội ma túy.

Cách đây sáu năm, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã bắt một vụ buôn bán thuốc tân dược rất lớn ở quận Thanh Xuân với trọng lượng hơn 100 kg. Một số ý kiến của các chuyên gia pháp luật lúc đó phân tích khá cặn kẽ về vụ án này với quan điểm cho rằng không thể truy cứu trách nhiệm hình sự các bị cáo về tội mua bán trái phép chất ma túy, mà hành vi của các bị cáo chỉ vi phạm quy chế của Bộ Y tế về quản lý thuốc chữa bệnh. Khi xét xử, với trọng lượng ma túy như vậy, lẽ ra phải có nhiều án tử hình nhưng tòa án chỉ xử phạt bị cáo đầu vụ 15 năm tù. Điều này cho thấy lúc bấy giờ cũng có nhiều quan điểm khác nhau về việc xử lý hành vi mua bán thuốc tân dược có chất ma túy.

Trước khi có Thông tư liên tịch số 17/2007, theo ước tính trên cả nước có hàng ngàn người bị kết án về các tội ma túy khi hành vi của họ liên quan đến thuốc tân dược có chứa chất ma túy, không có nơi xử khác. Phải chăng thực tiễn xét xử đã khẳng định điều đó và trở thành “luật bất thành văn”! Nếu nói nguyên nhân chủ yếu là do chưa có hướng dẫn thì chỉ đúng một phần, mà chủ yếu là do nhận thức của các cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng.

Thay đổi nhận thức chứ không phải thay đổi pháp luật

Thông tư 17/2007 hướng dẫn: “Đối với các trường hợp mà người phạm tội đã bị kết án đúng theo các văn bản trước đây và bản án đã có hiệu lực pháp luật thì không áp dụng các hướng dẫn trong thông tư này để kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm, trừ trường hợp có những căn cứ kháng nghị khác. Nếu theo thông tư này, họ không phải chịu trách nhiệm hình sự thì giải quyết theo thủ tục miễn chấp hành hình phạt”.

Hướng dẫn như vậy đúng về mặt nguyên tắc, áp dụng cho các trường hợp “do thay đổi pháp luật mà hành vi không còn là tội phạm nữa” (phi hình sự hóa). Chẳng hạn trường hợp trước đây Bộ luật Hình sự quy định hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm, nay Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự không quy định là tội phạm nữa. Hoặc trường hợp trước đây nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn cách tính số tiền đánh bạc với hình thức chơi số đề thì người chơi số đề 20.000 đồng là có thể bị xét xử về tội đánh bạc, nay Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao sửa đổi, bổ sung nghị quyết về cách tính số tiền đánh bạc với hình thức chơi số đề thì người chơi số đề 20.000 đồng mà không trúng thì không bị coi là tội đánh bạc nữa. Những người đã bị kết án theo quy định cũ sẽ được xem xét tha miễn do quy định mới không coi hành vi của họ là tội phạm nữa.

Còn các trường hợp mua bán thuốc tân dược có chứa chất ma túy bị xử về tội mua bán trái phép chất ma túy như đã nói nếu cho rằng đã xử đúng với các văn bản trước đây thì đó là văn bản nào? Trường hợp này là do nhận thức trước đây không đúng, nay Thông tư 17/2007 hướng dẫn thống nhất lại cách áp dụng pháp luật thì không thể coi là “do thay đổi pháp luật mà hành vi không còn là tội phạm nữa” để giải quyết như hướng dẫn đối với các trường hợp “đã bị kết án đúng theo các văn bản trước đây”. Mặt khác, nếu cho rằng xử như trước đây là đúng theo pháp luật lúc bấy giờ thì Thông tư 17/2007 có điểm cần xem xét lại về mặt thẩm quyền, bởi cơ quan tiến hành tố tụng không có quyền quy định một hành vi mà Bộ luật Hình sự đã coi là tội phạm, mà chỉ bằng một thông tư liên tịch lại coi hành vi đó không phải là tội phạm nữa.

Nhận thức là một quá trình, nếu Thông tư 17/2007 của các cơ quan tiến hành tố tụng là một hình thức “sửa sai” thì theo tôi, cũng nên mạnh dạn “sửa sai” một cách triệt để theo pháp luật.

Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:

(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn

(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp

(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài

(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài

(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất

(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự

Liên kết Xem thêm + trao đổi:

Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới  thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương,  Tranh chấp quyền nuôi con -  Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.

Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..

Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư

Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác,  Dịch thuật công chứng

Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.

Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội

Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.

ĐINH VĂN QUẾ, nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao - PL TP HCM