Năm 2005, Okeke Stanley Onyeka (quốc tịch Nigeria) bị TAND TP.HCM phạt hai năm tù về tội lưu hành tiền giả. Lúc bị giam, Okeke kết bạn với Den Chai - một can phạm chung buồng vì cùng biết tiếng Anh. Sau đó, hai bên xảy ra xích mích, một lần Okeke đã đấm Den Chai gây thương tật 11% vĩnh viễn nên Okeke bị khởi tố về tội cố ý gây thương tích.

Bị cáo giở chứng, tòa phải hoãn xử

Tháng 5-2007, TAND TP.HCM đã phạt Okeke hai năm tù về tội mới, tổng hợp hình phạt của cả hai bản án mà Okeke phải chấp hành là bốn năm tù. Trước đó, trong quá trình điều tra, các cơ quan tố tụng trưng cầu phiên dịch viên tiếng Anh vì Okeke nói và hiểu tiếng Anh. Tại phiên sơ thẩm, Okeke cũng diễn đạt bằng tiếng Anh rất tốt.

Xử phúc thẩm, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM cũng trưng cầu phiên dịch viên tiếng Anh. Sau khi công bố quyết định xét xử và làm một số thủ tục bắt đầu phiên tòa, chủ tọa mời người phiên dịch dịch lại tiếng Anh cho Okeke nghe thì Okeke cứ lắc đầu tỏ ra… không hiểu gì.

HĐXX và người tham dự phiên tòa đều ngỡ ngàng trước sự giở chứng của Okeke. Sau nhiều lần “thử”, cuối cùng chủ tọa đề nghị Okeke nêu yêu cầu về việc trưng cầu phiên dịch ngôn ngữ nào. Lập tức, Okeke yêu cầu được có phiên dịch tiếng Nigeria. Trước yêu cầu này, tòa đành phải hoãn xử để tìm người phiên dịch tiếng Nigeria cho Okeke.

Dùng luật đối phó

Chuyện của Okeke chỉ là một ví dụ trong rất nhiều tình huống mà nghi phạm người nước ngoài giở chứng, làm cơ quan tố tụng gặp khó khăn.

Theo Điều 24 Bộ luật Tố tụng hình sự, người tham gia tố tụng được quyền dùng tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình. Vì vậy, cũng như Okeke, một số người nước ngoài đã lợi dụng điểm này, dù biết tiếng Anh nhưng họ vẫn cứ dùng ngôn ngữ bản địa để làm việc với cơ quan tố tụng. Trong khi đó, phiên dịch viên ở nước ta phần lớn thông thạo các ngoại ngữ phổ biến như Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản…, còn các ngoại ngữ khác như Nigeria, Ghana, Congo, Pakistan, Iran… rất ít người phiên dịch.

Khó khăn trong việc tìm người phiên dịch chuyên ngành pháp lý các ngoại ngữ ít phổ biến đã dẫn đến khó khăn trong công tác thu thập tài liệu, chứng cứ. Đây là điều làm cơ quan điều tra đau đầu nhất bởi không ít trường hợp, cơ quan điều tra bị tòa trả hồ sơ vì thấy những bản dịch của phiên dịch viên từ lời khai của người phạm tội khó hiểu. Chẳng hạn vụ vài người Nigeria mua bán ma túy xuyên quốc gia, mà mới đây TAND TP.HCM đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Trước đây, từng có vài vụ người dân bắt quả tang người nước ngoài trộm cắp tài sản và giao cho cơ quan công an. Do bất đồng ngôn ngữ và không tìm ra người phiên dịch, cơ quan công an đã không thể lấy lời khai, thu thập tài liệu, chứng cứ để chứng minh tội phạm. Hết thời hạn tạm giữ, cơ quan công an không còn cách nào khác là phải trả tự do cho họ dù biết rõ mười mươi là đã để lọt tội phạm.

Khó ngay từ khi bắt

Theo một điều tra viên Công an TP.HCM, khó khăn khi xử lý người nước ngoài phạm tội phát sinh ngay từ giai đoạn tạm giữ hay bắt người.

Cụ thể, khi bắt quả tang hay bắt khẩn cấp người nước ngoài để khởi tố, tạm giam cũng phải tuân theo theo các quy định tố tụng hình sự như đọc và giải thích lệnh bắt. Hoạt động này đòi hỏi phải có người phiên dịch nhưng thực tế lại rất khó đáp ứng được ngay bởi việc bắt khẩn cấp mang tính cấp bách mà phiên dịch viên của ta còn rất ít, trong khi khả năng ngoại ngữ của lực lượng tiến hành bắt lại hạn chế. Vì vậy, vấn đề đọc lệnh, giải thích pháp luật cho người bị bắt chỉ mang tính hình thức. Người bị bắt sẽ không hiểu được họ có quyền, nghĩa vụ gì khi tham gia tố tụng hình sự ở Việt Nam.

Cạnh đó, việc bắt người nước ngoài theo lệnh truy nã, luật quy định trong quyết định phải có đầy đủ các thông tin về đối tượng bị bắt. Nhưng thực tế, nhiều quyết định truy nã người nước ngoài phạm tội lại thiếu những thông tin cần thiết. Việc này làm khó khăn trong công tác phối hợp truy bắt giữa công an các địa phương với Văn phòng Interpol và Phòng Quản lý xuất nhập cảnh nhằm ngăn chặn không cho làm thủ tục xuất cảnh với các đối tượng bị truy nã.

Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:

(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn

(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp

(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài

(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài

(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất

(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự

Liên kết Xem thêm + trao đổi:

Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới  thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương,  Tranh chấp quyền nuôi con -  Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.

Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..

Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư

Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác,  Dịch thuật công chứng

Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.

Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng, khoá học quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội

Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.

HOÀNG YẾN - PLTPHCM Online