Pháp luật tố tụng dân sự chỉ ghi nhận một số trường hợp ngoại lệ mà quyết định giải quyết khiếu nại của chánh án tòa án đang thụ lý, giải quyết vụ kiện là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng.
Quyết định trả lời khiếu nại của chánh án tòa án đang thụ lý, giải quyết tranh chấp dân sự về hành vi tố tụng có được xem là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng hay không? Trên thực tế, hiện đang có hai cách hiểu trái ngược về chuyện này.
TAND TP.HCM vừa có văn bản phúc đáp cho ông PHT (ngụ quận 10) rằng ông không còn quyền khiếu nại đối với quyết định trả lời khiếu nại của chánh án TAND quận 1 vì đây là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng.
Chỉ giải quyết khiếu nại một cấp?
Tháng 10-2009, ông T. bị người khác kiện ra TAND quận 1 yêu cầu tòa hủy hợp đồng mua bán nhà và trả lại hơn 144 lượng vàng cùng 2.000 USD đã nhận.
Tháng 8-2010, ông T. làm đơn gửi chánh án TAND quận 1, tố cáo thẩm phán giải quyết vụ án “giấu bớt” chứng cứ mà nguyên đơn nộp cho tòa, giấy triệu tập ghi sai bản chất quan hệ pháp luật tranh chấp (tranh chấp hợp đồng mua bán nhà lại ghi là tranh chấp hợp đồng đặt cọc). Hồ sơ khởi kiện của nguyên đơn chỉ là các bản sao tài liệu... Từ đó, ông T. yêu cầu thay đổi thẩm phán vì cho rằng thẩm phán không vô tư, khách quan trong quá trình làm việc…
Tháng 10, chánh án TAND quận 1 đã ra quyết định không chấp nhận khiếu nại về hành vi tố tụng của thẩm phán, đồng thời cũng không chấp nhận yêu cầu thay đổi thẩm phán của ông T.
Ngày 21-10, ông T. làm đơn gửi chánh án TAND TP khiếu nại về quyết định giải quyết khiếu nại của chánh án TAND quận 1. Mới đây, TAND TP trả lời ông rằng quyết định giải quyết khiếu nại về việc yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng của chánh án TAND quận 1 là quyết định cuối cùng, ông không còn quyền khiếu nại đối với quyết định này.
Một vụ tương tự, bà NTKN khởi kiện “đòi lại đất bị chiếm giữ” tại TAND huyện Châu Thành (Bến Tre). Tháng 9-2010, bà N. nhận được công văn của tòa thông báo trả lại đơn khởi kiện vì hai lần hòa giải ở địa phương, phía bị đơn đều vắng mặt, trong khi hồ sơ không thể hiện được là họ có nhận được thư mời hay không nên chưa đủ cơ sở để tòa thụ lý, giải quyết.
Không đồng ý, bà N. khiếu nại lên chánh án TAND huyện Châu Thành. Đến đầu tháng 10, quyền chánh án tòa này đã ra quyết định giải quyết khiếu nại là giữ nguyên thông báo trả lại đơn khởi kiện.
Bà N. khiếu nại lên chánh án TAND tỉnh Bến Tre. Sau đó, bà nhận được công văn trả lời của TAND tỉnh Bến Tre. Theo tòa này, quyết định trả lời khiếu nại của chánh án TAND huyện Châu Thành là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng nên bà N. không thể tiếp tục khiếu nại. Đồng thời, TAND tỉnh Bến Tre cũng giải thích là mình không có thẩm quyền xem xét giải quyết khiếu nại tiếp theo của bà N.
Hay hai cấp?
Trong hai vụ này, cả ông T. lẫn bà N. đều không đồng ý nên vẫn tiếp tục khiếu nại.
Về mặt pháp lý, luật sư Trần Công Ly Tao (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận xét cách giải quyết khiếu nại trong hai vụ này đã vi phạm quy định về hai cấp giải quyết khiếu nại trong Bộ luật Tố tụng dân sự.
Cụ thể, theo Điều 396 Bộ luật Tố tụng dân sự, khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của thẩm phán do chánh án tòa án giải quyết. Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết thì người khiếu nại có quyền khiếu nại đến tòa án cấp trên trực tiếp. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, tòa án cấp trên trực tiếp phải xem xét, giải quyết. Tòa án cấp trên trực tiếp có thẩm quyền giải quyết cuối cùng.
Một thẩm phán chuyên xét xử dân sự bổ sung thêm: Ngoài quy định chung về hai cấp giải quyết khiếu nại, Bộ luật Tố tụng dân sự còn quy định một số trường hợp riêng mà quyết định giải quyết khiếu nại của chánh án tòa án đang thụ lý, giải quyết vụ kiện là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng. Tuy nhiên, đáng lưu ý là điều này luôn được ghi nhận trực tiếp ngay trong điều luật.
Như vậy, nếu khiếu nại của đương sự không rơi vào các trường hợp riêng biệt nói trên (chẳng hạn khiếu nại về quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ hoặc không áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời) thì ngành tòa án phải áp dụng quy định về hai cấp giải quyết khiếu nại.
Nhìn lại, vụ việc của ông T. và bà N. đều không phải là các trường hợp mà luật ghi nhận quyết định giải quyết khiếu nại của chánh án tòa án đang thụ lý, giải quyết vụ kiện là quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng. Do vậy, việc tòa cấp trên trực tiếp từ chối giải quyết khiếu nại của đương sự là sai luật.
Làm đương sự thiệt thòi
Theo một kiểm sát viên cao cấp, loại trừ những trường hợp cụ thể mà pháp luật tố tụng dân sự cho phép trả lời khiếu nại một cấp vì đã dự liệu, việc cơ quan tố tụng không xem xét giải quyết khiếu nại thêm một cấp nữa là thiếu sự thấu đáo. Nhiều vụ án có thể vì một quyết định trả lời khiếu nại không chính xác nhưng không thể khiếu nại tiếp sẽ làm các đương sự mất quyền lợi chính đáng như hết thời hạn khởi kiện…
Luật đã rõ
Bộ luật tố tụng dân sự bảo đảm việc đương sự được khiếu nại hai cấp xuyên suốt trong quá trình tố tụng và dành cả một chương quy định về vấn đề khiếu nại, tố cáo. Điều 396 bộ luật này đã quy định rõ nếu không đồng ý với kết quả giải quyết thì người khiếu nại có quyền khiếu nại đến tòa án cấp trên trực tiếp. Điều này cũng phù hợp với tinh thần chung trong việc giải quyết khiếu nại ở những lĩnh vực khác như hành chính, hình sự…
Luật gia ĐẶNG ĐÌNH THỊNH, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Hội Luật gia Việt Nam
Nhờ TAND Tối cao can thiệp
Hiện nay, thực trạng tòa cấp trên trực tiếp từ chối giải quyết khiếu nại quyết định giải quyết khiếu nại của chánh án tòa cấp quận, huyện là không hiếm. Nếu xét thấy việc từ chối giải quyết khiếu nại tiếp tục của tòa cấp trên là không đúng, đương sự nên thu thập đủ chứng cứ gồm văn bản trả lời của các cấp tòa để khiếu nại lên TAND Tối cao đề nghị xem xét, giúp đỡ.
Luật sư TRẦN CÔNG LY TAO, Đoàn Luật sư TP.HCM
|
Liên kết Xem thêm:
Công ty luật - Luật sư - Ly hôn - thủ tục ly hôn - sang tên sổ đỏ - tư vấn luật đất đai - tư vấn luật lao động - ly hôn đơn phương
Tranh chấp quyền nuôi con - Phân chia tài sản
Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:
(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn
(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp
(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài
(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài
(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất
(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự
Liên kết Xem thêm + trao đổi:
Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương, Tranh chấp quyền nuôi con - Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.
Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..
Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư
Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác, Dịch thuật công chứng
Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.
Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội
Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.
HOÀNG YẾN - PL TP HCM