Xung quanh vụ chánh án một tòa án huyện xin ly hôn tại chính tòa mà ông lãnh đạo, nhiều bạn đọc thắc mắc: Luật quy định về thẩm quyền xét xử trong trường hợp này ra sao? Nếu để thẩm phán dưới quyền chánh án giải quyết thì có đảm bảo khách quan?

Cách đây không lâu, ông S., Thẩm phán TAND một TP trực thuộc một tỉnh ở miền Tây, đã được cấp trên bổ nhiệm giữ chức vụ chánh án của tòa này. Được một thời gian, do mâu thuẫn gia đình, ông S. đã nộp đơn xin ly hôn vợ ra chính tòa mà ông đang lãnh đạo (cũng là ở địa phương nơi hai vợ chồng ông sinh sống). Sau khi tòa thụ lý đơn xin ly hôn, cũng chính ông S. là người ký quyết định phân công thẩm phán giải quyết vụ ly hôn của ông.

Đúng luật nhưng cần tế nhị hơn?

Với tư cách là một công dân, chuyện ông S. nộp đơn xin ly hôn tại tòa nơi vợ chồng ông đang sinh sống là đúng quy định tố tụng dân sự. Mặt khác, với tư cách là chánh án của tòa, chuyện ông ký quyết định phân công thẩm phán giải quyết một vụ ly hôn cụ thể cũng đúng chức trách, nhiệm vụ theo luật. Tuy nhiên, vì đây là vụ việc liên quan đến quyền lợi của cá nhân ông S. và vợ ông nên mới gây ra nhiều tranh cãi.

Theo luật sư Nguyễn Thanh Lương (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bến Tre), đúng là ông S. không làm gì sai quy định nhưng rất dễ gây ức chế cho những đương sự khác trong vụ việc. Tốt nhất là ông S. không nên trực tiếp phân công thẩm phán giải quyết vụ ly hôn của ông mà nên giao cho một phó chánh án phụ trách lĩnh vực dân sự, hôn nhân - gia đình phân công. Cho dù về nguyên tắc, thẩm phán nào cũng phải xét xử độc lập và tuân theo pháp luật nhưng cách hành xử trên vừa không sai luật, vừa tế nhị hơn, ít nhiều còn thể hiện được tính khách quan, bình đẳng cho các đương sự khác.

Thẩm phán Phạm Công Hùng (Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM) cũng đồng tình rằng trường hợp này chỉ cần khéo léo xử lý trong việc phân công. Vụ ly hôn hoàn toàn có thể giải quyết tại tòa mà người nộp đơn làm chánh án bởi còn có sự giám sát của VKS, của chính các đương sự khác và luật sư của họ (nếu có). Sau đó nếu không đồng ý, VKS còn có quyền kháng nghị, các đương sự khác còn có quyền kháng cáo và còn được cấp phúc thẩm xem xét.

Về vấn đề thuộc cấp xử lãnh đạo, Thẩm phán Hùng ví von: Cũng giống như xử án hành chính, thẩm phán xét xử ông chủ tịch UBND cũng chính là đang xét xử người mà sau này rất có thể sẽ nhận xét hồ sơ của thẩm phán khi tái bổ nhiệm. Áp lực với thẩm phán là có nhưng không vì vậy mà thẩm phán có quyền từ chối xử, cũng như xử sai luật được.

Tòa tỉnh nên rút lên xử lý?

Ở góc nhìn khác, luật sư Nguyễn Văn Đức (Đoàn Luật sư TP.HCM) lại cho rằng ở trường hợp này, tòa án do ông S. lãnh đạo không nên giải quyết vụ ly hôn của ông mà nên chuyển giao lên tòa tỉnh.

Theo luật sư Đức, đây có lẽ là một trong những tình huống đặc biệt nhạy cảm trong tố tụng dân sự khi ông S. vừa là nguyên đơn vừa là chánh án. Trong thực tế, quyền hạn của một chánh án đối với tòa mà mình lãnh đạo, quản lý rất lớn, không chỉ là quyền lực hành chính mà còn cả về mặt chuyên môn nghiệp vụ, đường lối xét xử… Do đó để thật sự đảm bảo tính khách quan và tránh điều ra tiếng vào tạo dư luận không hay thì tòa tỉnh nên lấy vụ việc lên giải quyết sơ thẩm. Điều này hoàn toàn phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 34 BLTTDS (tòa cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa cấp huyện mà tòa cấp tỉnh lấy lên).

Một thẩm phán Tòa Dân sự TAND TP.HCM cũng ủng hộ quan điểm này và dẫn chứng về một vụ ly hôn tại huyện Trảng Bàng (Tây Ninh) vào tháng 8-2012. Chánh án TAND tỉnh Tây Ninh đã quyết định rút hồ sơ vụ ly hôn này lên tòa tỉnh để giải quyết, đơn giản chỉ vì chánh án TAND huyện Trảng Bàng là bà con cô cậu ruột với bị đơn.

Nếu người ly hôn là chánh án tòa tỉnh, tính sao?

Một vấn đề pháp lý khác cũng cần được đặt ra: Nếu thực hiện theo hướng tòa cấp tỉnh rút hồ sơ vụ ly hôn của chánh án tòa cấp huyện lên giải quyết thì trong tình huống đương sự là chánh án tòa cấp tỉnh thì sao? Để tòa cấp huyện nơi vợ chồng chánh án sinh sống hay tòa cấp tỉnh thụ lý, giải quyết sơ thẩm cũng đều nhạy cảm cả, chẳng lẽ để TAND Tối cao rút hồ sơ lên giải quyết sơ thẩm? Hay để tòa ở tỉnh khác thụ lý, giải quyết thay? Những hướng này đều không thể thực hiện được vì vừa trái luật vừa không hợp lý.

Trao đổi, một số chuyên gia cho rằng gặp tình huống đương sự là chánh án tòa cấp tỉnh thì tốt nhất nên để chính tòa cấp tỉnh đó thụ lý, giải quyết sơ thẩm, sau đó Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao xem xét lại nếu có kháng cáo, kháng nghị. Lúc này, vai trò giám sát của VKS cấp tỉnh đó, cũng như vai trò xét xử của tòa phúc thẩm sẽ trở nên rất quan trọng.

Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:

(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn

(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp

(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài

(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài

(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?

(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất

(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự

Liên kết Xem thêm + trao đổi:

Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới  thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương,  Tranh chấp quyền nuôi con -  Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.

Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..

Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư

Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác,  Dịch thuật công chứng

Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.

Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội

Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.

HOÀNG YẾN