Đáng chú ý, Thường trực Ủy ban Tư pháp (cơ quan thẩm tra) và TAND Tối cao (cơ quan chủ trì soạn thảo) đang có ý kiến khác nhau về vấn đề thời hiệu giải quyết vụ việc dân sự.

Cụ thể, TAND Tối cao đề nghị bỏ Điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự về thời hiệu giải quyết vụ việc dân sự. Tòa cho rằng theo thông lệ quốc tế, thời hiệu khởi kiện không nên hiểu là thời hiệu thụ lý đơn mà được hiểu là bên có nghĩa vụ được miễn trừ nghĩa vụ khi đã hết thời hạn mà họ phải thực hiện nghĩa vụ của mình. Còn quyền khởi kiện là quyền cơ bản của các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự và “tòa án luôn có trách nhiệm phải thụ lý đơn khởi kiện, không được lấy lý do đã hết thời hiệu khởi kiện để từ chối thụ lý đơn khởi kiện khi có yêu cầu”. Mặt khác, việc rà soát các quy định pháp luật cho thấy hầu hết các quan hệ tranh chấp đã được quy định về thời hiệu tại Bộ luật Dân sự, Luật Thương mại, Bộ luật Lao động... Vì thế, vấn đề thời hiệu cần được tiếp tục rà soát và quy định trong Bộ luật Dân sự, không cần thiết quy định trong Bộ luật Tố tụng dân sự.

Trong khi đó, Thường trực Ủy ban Tư pháp lại cho rằng chưa nên bỏ quy định về thời hiệu mà cần rà soát để có quy định phù hợp và không nên đặt vấn đề sửa đổi quy định về thời hiệu khởi kiện trong lần sửa đổi này. Lý do được Thường trực Ủy ban Tư pháp nêu ra là vấn đề thời hiệu chưa được tiến hành nghiên cứu một cách đầy đủ và yêu cầu của việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng dân sự lần này chủ yếu tập trung giải quyết những vướng mắc, bức xúc nhất…

Về quan điểm cho rằng không nên hiểu thời hiệu khởi kiện là thời hiệu để thụ lý đơn (…) thì đây là một vấn đề mới, khác biệt với quan điểm về thời hiệu khởi kiện đang được quy định trong Bộ luật Dân sự và một số luật chuyên ngành khác ở Việt Nam. Do vậy, “để thay đổi quy định về thời hiệu trong pháp luật dân sự Việt Nam như ý kiến của cơ quan chủ trì soạn thảo thì không thể chỉ bỏ quy định về thời hiệu trong Bộ luật Tố tụng dân sự mà cần phải được nghiên cứu một cách thấu đáo về cả lý luận và thực tiễn” - báo cáo của Ủy ban Tư pháp nêu rõ.

Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng pháp luật cũng cho thấy có một số quan hệ pháp luật đặc thù như yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; yêu cầu tuyên bố một người mất tích... không thể quy định thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu giải quyết vụ việc dân sự như các quan hệ pháp luật khác. Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị sửa đổi Điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự theo hướng bổ sung quy định loại trừ về thời hiệu đối với các quan hệ pháp luật đặc thù nói trên nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong thực tiễn.

Về cơ chế xem lại ”án đụng trần” có sai lầm nghiêm trọng, Thường trực Ủy ban Tư pháp và TAND Tối cao đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội “cho phép được tiếp tục nghiên cứu để quy định tương tự như trong tố tụng hành chính nhưng có tính đến yếu tố đặc thù trong quan hệ dân sự và báo cáo kết quả chỉnh lý trong phiên họp sau”.