Nhiều vụ tranh chấp kinh doanh thương mại, giữa các tòa án và trung tâm trọng tài đã phát sinh tranh chấp gay gắt về thẩm quyền giải quyết.
Có chuyện này cũng bởi giữa Luật Trọng tài thương mại và nghị quyết của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đang có sự xung đột...
Năm tháng trước, TAND quận 11 (TP.HCM) thụ lý vụ Công ty Nam Việt bị một đối tác khởi kiện đòi bồi thường gần 500 triệu đồng. Sau khi thụ lý, tòa đã ra thông báo rồi gửi cho Nam Việt. Phía Nam Việt không có ý kiến phản đối gì. Ngay trong buổi làm việc đầu tiên tại tòa, đại diện Nam Việt khẳng định không đồng ý hòa giải và yêu cầu tòa đưa vụ án ra xét xử...
Lúc chịu tòa, lúc đòi trọng tài
Dù vậy, mới đây phía Nam Việt lại gửi đơn đến TAND quận 11 yêu cầu ngưng thụ lý giải quyết vụ án để chuyển hồ sơ đến Trung tâm Trọng tài kinh tế TP giải quyết. Theo Nam Việt, hợp đồng giữa các bên có thỏa thuận việc giải quyết tranh chấp tại trọng tài nên tòa không có thẩm quyền giải quyết.
TAND quận 11 đã bác yêu cầu của Nam Việt vì sau khi thụ lý, tòa đã thông báo cho Nam Việt biết. Trong vòng bảy ngày làm việc, Nam Việt không phản đối nên thẩm quyền giải quyết vụ tranh chấp thuộc về tòa án theo quy định tại Nghị quyết số 05/2003 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao.
Trước đó, TAND tỉnh Bình Dương cũng thụ lý một vụ án tương tự mà sau này đã gây tranh cãi rất nhiều về thẩm quyền giải quyết. Cụ thể, tháng 7-2002, Công ty TNHH TS và ông S. (người Đài Loan) ký hợp đồng thành lập một công ty liên doanh với ngành nghề là sản xuất gia công mộc mỹ nghệ. Quá trình hợp tác, phía Việt Nam cho rằng ông S. đã lạm quyền, vi phạm điều lệ liên doanh, dẫn đến việc liên doanh bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính. Từ nhiều sự bất hòa, tháng 7-2007, phía Việt Nam đã gửi thư khuyến cáo đến ông S., nêu rõ không thể hợp tác tiếp và sẽ kiện ra tòa để giải quyết tranh chấp. Một tháng sau, thấy ông S. không phản đối, phía Việt Nam đã nộp đơn khởi kiện ra TAND tỉnh Bình Dương.
Khi tòa hòa giải, ban đầu phía ông S. chấp nhận mua lại phần vốn liên doanh của phía Việt Nam nhưng về sau đổi ý, bác bỏ toàn bộ thỏa thuận. Sau đó, phía ông S. nhờ Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) giải quyết tranh chấp với lý do khi ký hợp đồng liên doanh, hai bên có thỏa thuận rằng nếu xảy ra tranh chấp thì do VIAC giải quyết.
Sau khi VIAC vào cuộc, TAND tỉnh Bình Dương đã gửi công văn yêu cầu VIAC rút lui. Tòa cho rằng trước khi kiện ra tòa, phía Việt Nam đã thông báo cho ông S. biết nhưng ông S. không phản đối. Theo Nghị quyết 05 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, trường hợp này được xem là các bên có thỏa thuận mới về lựa chọn tòa án giải quyết tranh chấp thay cho trọng tài.
Đáp lại, VIAC viện dẫn Điều 5 Pháp lệnh Trọng tài thương mại 2003 (nay là Luật Trọng tài thương mại 2010) để cho rằng tòa đã thụ lý sai. Theo đó, trường hợp tranh chấp đã có thỏa thuận trọng tài, nếu một bên khởi kiện tại tòa thì tòa phải từ chối thụ lý, trừ trường hợp thỏa thuận trọng tài vô hiệu.
TAND tỉnh Bình Dương phải xin ý kiến của TAND Tối cao để phúc đáp VIAC. Dù TAND Tối cao đã khẳng định việc TAND tỉnh Bình Dương áp dụng Nghị quyết 05 để thụ lý, giải quyết vụ kiện là đúng pháp luật nhưng VIAC vẫn không đồng ý.
Nghị quyết chỏi luật
Nhiều chuyên gia nhận định đang có điểm chênh nhau giữa Luật Trọng tài thương mại và Nghị quyết 05. Cụ thể, Luật Trọng tài thương mại quy định trong trường hợp các bên có thỏa thuận trọng tài thì tòa án phải từ chối thụ lý tranh chấp, trừ trường hợp thỏa thuận đó vô hiệu. Nhưng Nghị quyết 05 lại đưa ra một tình huống mới: Nếu nguyên đơn thông báo cho bị đơn biết về việc kiện ra tòa mà bị đơn không phản đối trong bảy ngày thì coi như hai bên đã có sự lựa chọn mới là để tòa giải quyết tranh chấp thay cho trọng tài.
Các trọng tài viên của VIAC cho rằng Nghị quyết 05 chỉ là văn bản hướng dẫn. Về tính pháp lý, văn bản này có giá trị thấp hơn so với Luật Trọng tài thương mại và về nguyên tắc thì không được trái với quy định của luật. Như vậy, nếu viện dẫn Nghị quyết 05 mà không áp dụng Luật Trọng tài thương mại để xác định thẩm quyền giải quyết là không thể chấp nhận được.
Ngược lại, nhiều thẩm phán lại cho rằng Nghị quyết 05 được xây dựng trên cơ sở ghi nhận thực tế. Xuất phát từ đó, Nghị quyết 05 đã mở ra cho các doanh nghiệp một hướng đi mới khi xảy ra tranh chấp: Dù trước đó các bên đã lựa chọn trọng tài nhưng tới khi xảy ra tranh chấp, các bên thấy rằng ra tòa sẽ thuận lợi hơn khi giải quyết thì có quyền kiện ra tòa.
Tòa cũng rối!
Vấn đề này cũng trở thành đề tài gây tranh cãi trong các khóa tập huấn của ngành tòa án với hai luồng quan điểm trái chiều như trên.
Để gỡ rối, Tòa Kinh tế TAND Tối cao tạm thời đưa ra một hướng giải quyết: Khi nhận đơn khởi kiện, các tòa phải kiểm tra, xác định vụ tranh chấp các bên có thỏa thuận trọng tài hay không. Nếu có thì tòa án nên trả lại đơn khởi kiện theo luật định. Còn trường hợp đã thụ lý rồi mà tòa mới phát hiện có thỏa thuận trọng tài thì nên đình chỉ giải quyết và trả lại đơn khởi kiện.
Tuy nhiên, Tòa Kinh tế TAND Tối cao thừa nhận có một tình huống nan giải là trường hợp hết thời hạn tòa thông báo về việc khởi kiện, bên bị đơn không phản đối nhưng đồng thời lại có đơn yêu cầu trung tâm trọng tài thương mại giải quyết tranh chấp và cũng được trung tâm thụ lý. Chuyện mạnh ai nấy làm này cho đến nay vẫn chưa có hướng gỡ.
|
Tòa có ưu thế
Khi các bên trong hợp đồng thỏa thuận về cơ quan tài phán giải quyết tranh chấp là trọng tài thương mại thì phải xác định chính xác tên của cơ quan này. Trường hợp ghi sai tên của cơ quan trọng tài thì thỏa thuận bị coi là vô hiệu. Lúc này, tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
Khi các bên thỏa thuận đúng tên cơ quan trọng tài thì bắt buộc trọng tài phải giải quyết. Nếu phía khởi kiện yêu cầu tòa án xét xử thì trong vòng bảy ngày làm việc khi có thông báo của tòa án hoặc của bên khởi kiện mà bên bị kiện không có phản đối nào hoặc có phản đối mà không đưa được chứng cứ nào thể hiện hai bên có thỏa thuận trọng tài thì tòa án có quyền giải quyết.
Luật sư NGUYỄN THÀNH CÔNG, Đoàn Luật sư TP.HCM
Ưu tiên trọng tài trước
Theo tôi, có một giải pháp tạm cho các vụ kiện thế này trong thời gian để hoàn thiện hệ thống luật. Rõ ràng đây có chuyện xung đột tính pháp lý giữa hai văn bản luật thì nên để trung tâm trọng tài thụ lý và ra quyết định vì đã có thỏa thuận trọng tài từ trước. Nếu một trong các bên vẫn không đồng tình có quyền tiếp tục khiếu nại và hội đồng trọng tài sẽ chuyển toàn bộ hồ sơ qua tòa theo trình tự pháp luật. Lúc đó bản án tòa sẽ là quyết định chung thẩm và đảm bảo tính hiệu lực.
Một thẩm phán Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM
|
Tham khảo các bài viết tư vấn báo dân trí của các luật sư:
(Dân trí)-Thủ tục chấm dứt hợp đồng do hết tuổi lao động - Thủ tục thành lập công ty cổ phần
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty TNHH - Thủ tục xin giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục mua bán, sát nhập doanh nghiệp - Thủ tục đơn phương xin ly hôn
(Dân trí)- Điều kiện việt kiều được mua nhà Việt Nam - Thủ tục giải thể doanh nghiệp
(Dân trí)- Thủ tục tặng, cho tài sản cho người thân -Thủ tục ly hôn với người nước ngoài
(Dân trí)- Điều kiện thành lập trường mầm non có vốn đầu tư nước ngoài -Thời hiệu khởi kiện về chia di sản thừa kế
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi trụ sở công ty cổ phần - Điều kiện để nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại các doanh nghiệp Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi vốn điều lệ công ty cổ phần -Thủ tục kết hôn với người nước ngoài
(Dân trí)-Thủ tục làm giấy phép tổ chức chương trình khuyến mại -Thủ tục Công chứng hợp đồng ủy quyền
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi cổ đông sáng lập công ty cổ phần - Chia tách thửa đất phải đảm bảo đủ các điều kiện nào?
(Dân trí)-Thủ tục thay đổi tên công ty Trách nhiệm hữu hạn - Quyền chia thừa kế nhà đất
(Dân trí)-Thủ tục hủy bỏ hợp đồng công chứng - Quy định về trường hợp mất năng lực hành vi dân sự
Liên kết Xem thêm + trao đổi:
Là một trong những Công ty luật có đội ngũ Luật sư đông đảo và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, chúng tôi tư vấn và tham gia với vai trò luật sư, người đại diện khi khách hàng Ly hôn tư vấn các vấn đề liên quan tới thủ tục ly hôn - ly hôn đơn phương, Tranh chấp quyền nuôi con - Phân chia tài sản, Chúng tôi tham gia hoà giải và tư vấn.
Lĩnh vực đất đai, chúng tôi có các hoạt động tư vấn như:sang tên sổ đỏ , tư vấn luật đất đai ngoài ra lĩnh vực lao động, chúng tôi có các bài viết tư vấn luật lao động trên các phương tiện báo, website..
Lĩnh vực doanh nghiệp và đầu tư, chúng tôi có các luật sư giỏi tham gia Tư vấn đầu tư , tư vấn đầu tư nước ngoài tại việt nam là một hoạt động thu hút nguồn vốn đầu tư, vì vậy việc tư vấn tốt sẽ mang lại nhiều giá trị tư vấn luật đầu tư
Dịch thuật là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác, Dịch thuật công chứng
Dịch vụ kế toán , dịch vụ kế toán thuế phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, dịch vụ kế toán doanh nghiệp phát triển ở các tp, dịch vụ kế toán tại Hà Nội, ngoài ra lĩnh vực thuế chúng tôi cũng nhận và tư vấn chuyên sâu: dịch vụ kế toán thuế trọn gói tại hà nội , dịch vụ kế toán thuế tại hà nội, với nhiều năm tư vấn và thực hiện dịch vụ, chúng tôi đã phát triển, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, dịch vụ kế toán tại tphcm, cũng như dịch vụ kế toán tại đà nẵng. Các hoạt động như dịch vụ quyết toán thuế, dịch vụ làm báo cáo tài chính.
Quản lý nhà hàng, đào tạo quản lý nhà hàng với sự hỗ trợ của Ban khởi nghiệp Quốc gia (VCCI), Công ty Refber Việt Nam và Công ty Giải pháp Nhân sự Việt Nam phối hợp với Trường Trung cấp nghề nấu ăn và nghiệp vụ khách sạn Hà Nội
Bạn muốn có một website để phục vụ kinh doanh, IT Việt Nam là đơn vị chuyên tư vấn, Thiết kế website: Tư vấn thiết kế website chuẩn SEO, hỗ trợ tư vấn tối ưu công cụ tìm kiếm: Google, Cốc Cốc, Bing... Với gói thiết kế website giá rẻ, chúng tôi tin rằng tất cả mọi người có thể sở hữu một website để kinh doanh.
HOÀNG YẾN - PL TPHCM
Phản hồi
